Nazwisko Halforda Mackindera może nie być szerzej znane przeciętnemu czytelnikowi, a szkoda. Ten niezwykle wpływowy naukowiec, dał podwaliny pod geopolitykę, naukę, która dziś przeżywa swoisty renesans a jej dokonania zdają się doskonale opisywać współczesny nam świat.
Twórca geopolityki był jednym z założycieli słynnej London School of Economics a także uczestnikiem konferencji, podczas której sformułowano Traktat Wersalski. Mackinder będąc geografem z wykształcenia, pasjonował się tematyką polityczną i gospodarczą, to właśnie połączenie tych obszarów zainteresowań sprawiło, że zaczął on opracowywać fundamenty syntetycznej nauki, która miała zostać później nazwana geopolityką.
Co oznacza to pojęcie?
Definicji geopolityki jest wiele, jednak najprościej można to ująć jako zależność polityki i geografii. Mackinder jest twórcą kilku kluczowych dla tej nauki pojęć takich jak "Heartland" czy "Rimland". Pierwsze z nich oznacza serce kontynentu, kluczowy dla kontroli nad tzw. światową wyspą (czyli Eurazją) obszar. Nie jest on ściśle zdefiniowany, jednak w przybliżeniu obejmuje on tereny Zachodniej Syberii i Azji Środkowej - teren ten, choć łatwy do obrony ma też swoje wady - jest ubogi i pozbawiony możliwości rozwoju gospodarczego, stąd każde mocarstwo heartlandowe będzie dążyło do dotarcia do terenów znajdującego się na obrzeżach Rimlandu, znacznie bogatszego i ludniejszego. Jednym z zasad jakie sformułował Mackinder jest więc stwierdzenie:
"kto panuje we wschodniej Europie-panuje nad sercem Eurazji. Kto panuje nad sercem Eurazji-ten panuje nad wyspą światową-kto panuje nad wyspą światową ten panuje nad światem."
Ta kluczowa dla analiz geopolitycznych wizja stała się punktem wyjścia dla większości współczesnych analityków, którzy brali pod uwagę geopolityczne realia i prawa do opracowywania strategii ekspansji dla swoich państw.
Drugim ważnym stwierdzeniem Mackindera jest to, dotyczące realnych praw światowej polityki:
"Rzeczywisty stosunek sił politycznych w danym czasie jest wytworem warunków geograficznych, ekonomicznych jak i strategicznych oraz względnej liczebności, dzielności, wyposażenia i organizacji rywalizujących narodów. Wielkości geograficzne są w kalkulacjach bardziej mierzalne i bardziej stale niż ludzkie. Dlatego ta formuła może być zastosowana zarówno do minionej historii jak i bieżącej polityki."
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Podziel się swoimi uwagami