Czy wojna była przyczyną powstania cywilizacji?

Zdaniem amerykańskiego naukowca realizującego projekt zwany "Clio", to wcale nie rolnictwo stało u źródeł wielkich cywilizacji.

Rozwój Internetu i ogromnych struktur informacyjnych sprawił, że ludzie zaczęli gromadzić ogromne ilości, do tej pory rozproszonych danych. Nic więc w tym zaskakującego, że wkrótce znalazły się osoby zainteresowane przetwarzaniem tych informacji i analizowaniem uzyskanych rezultatów. Jedną z takich osób jest profesor Peter Turchin z Uniwersytetu Connecticut, który stworzył transdyscyplinarny zespół naukowców, zajmujących się poszukiwaniem zależności między różnymi etapami w historii. Celem jest przewidywanie przyszłości, ale ostatnio prof. Turcin podał do wiadomości jeden z zaskakujących rezultatów swoich badań, który dotyczy... przeszłości. 

 

Według Turcina dotychczasowe teorie na temat rozwoju cywilizacji zakładały błędny pogląd jakoby źródłem rozwoju bardziej złożonych społeczeństw nie było wcale pokojowe tworzenie się pierwszych rolniczych wspólnot, ale wojny i rywalizacja pomiędzy poszczególnymi wspólnotami.

Metoda stosowana przez członków projektu Clio polegała na przetestowaniu dwóch różnych teorii, na podstawie których stworzono dwa modele matematyczne. Jeden z nich opierał się na uwzględnieniu czynników ekologicznych, geograficznych oraz rolnictwa, podczas gdy drugi brał pod uwagę również kwestie prowadzenia działań wojennych. Na tej podstawie czerpiąc dane między innymi z atlasów historycznych weryfikowano je w odniesieniu do procesów powstawania poszczególnych państw i imperiów.

Okazało się, że model uwzględniający czynniki militarne tłumaczył aż 65% przypadków, podczas gdy model nie biorący ich pod uwagę pasował jedynie do 16% sytuacji. Turcin zwraca co prawdę na fakt, że uwzględniano jedynie państwa z przeszłości i nie brano pod uwagę takich elementów jak współczesna wojna ideologiczna (np. między USA a ZSRR), co więcej nie uwzględniony został tak istotny czynnik jak demografia. Zapowiada jednak, że badania będą trwały i jego teoria będzie dopracowywana.

Teoria Turcina jest rzecz jasna jedynie jedną z pierwszych tego typu opublikowanych na podstawie analiz tak zwanych "Big Data", jednak wraz z rozwojem technologii i nowych programów badawczych można się spodziewać, że już wkrótce powstaną kolejne, być może znacznie bardziej rozbudowane teorie dotyczące przeszłości. Czy będzie to krok ku właściwemu celowi tego projektu jakim jest przewidywanie przyszłych wydarzeń? Czy Waszym zdaniem ma to szanse powodzenia?

źródło: wired/wired1